یکی از مغذی ترین دانه های روغنی، دانه کنجد است که بیشتر در استان های یزد، خوزستان، اصفهان و بلوچستان کشت می شود. مهم ترین قسمت خوراکی و قابل استفاده این گیاه، میوه یا همان دانه آن است. کنجد به شکل های مختلفی مانند روغن و ارده، فرآوری و مصرف می شود. برای تهیه ارده باید دانه های کنجد را خیس کرد، پوست آن ها را کند و سپس توسط سنگ آسیاب یا دستگاه مخصوص سایید. ارده مایعی غلیظ، قهوه ای روشن و با طعمی تلخ و گس است که کالری بسیار بالایی دارد. از این ماده خوراکی بیشتر در فصل های سرد سال مانند پاییز و زمستان استفاده می شود. ارده غذای مناسبی برای صبحانه است چرا که انرژی مورد نیاز روز را برای افراد به خوبی تامین می کند. مانند هر ماده خوراکی دیگر، ارده نیز فواید و مضراتی دارد. اگر شما هم می خواهید در مورد ارده بیشتر بدانید تا آخر این مقاله همراه ما بمانید.
هر چیزی به تعادل مفید است
ارده ماده ای روغنی و غلیظ است که به دلیل طعم خاصی که دارد معمولا با یک خوراکی شیرین مانند مربا، عسل و انواع شیره مصرف می شود. ارده بسیار چرب است و نزدیک به 50 درصد چربی اشباع شده دارد. از دیدگاه طب سنتی این ماده خوراکی طبع گرمی دارد و بیشتر مناسب افراد سرد مزاج است. طب سنتی همچنین توصیه می کند در مصرف ارده جانب تعادل را رعایت کنید. یک قاشق غذاخوری ارده که معادل 15 گرم است حاوی 90 گرم کالری، 3 گرم پروتئین، 8 گرم چربی، 3 گرم کربوهیدرات و 1 گرم فیبر است. این مقدار ارده همچنین 13 درصد نیاز روزانه بدن به تیامین، 11 درصد نیاز به ویتامین B6، منگنز و فسفر و 14 درصد نیاز به کلسیم را تامین می کند.
از جمله فواید ارده می توان به انرژی زا بودن، تقویت استخوان ها، جلوگیری از بیماری های قلبی و کلیوی و تسکین دهنده دردهای مفاصل اشاره کرد. این ماده خوراکی به دلیل داشتن آنتی اکسیدان از ابتلا به سرطان جلوگیری می کند و باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می گردد. از ارده برای کاهش وزن و لاغری نیز استفاده می شود. اما این ماده مقوی در عین حال که کاربردهای فراوانی دارد می تواند به بدن آسیب هم برساند.
در مصرف هر نوع خوراکی باید تعادل را برقرار کرد. ارده نیز از این قائده مستثنی نیست. اگر افرادی که طبع گرمی دارند در مصرف ارده زیاده روی کنند بدنشان جوش می زند یا دانه های قرمز روی پوستشان ظاهر می شود. نیمی از چربی این ماده خوراکی از نوع اشباع شده است و اگر میزان مصرف آن بیشتر از حد مجاز باشد این چربی مضر در بدن انباشته شده و باعث انسداد عروق قلبی و مغزی و چاقی می گردد. به طور کلی هر چیزی به اعتدال مفید است. بهتر است میزان ارده مصرفی را با توجه به وضعیت سلامت خود مشخص کنید که از فواید آن بیشترین بهره را ببرید.

مضرات ارده کنجد
ارده کنجد، این ماده غذایی پرخاصیت و انرژیزا، اگرچه منبع غنی از ویتامینها و چربیهای سالم است، اما مصرف بیرویه یا استفاده توسط افرادی با شرایط سلامتی خاص، میتواند عوارض جانبی به دنبال داشته باشد. در ادامه، به مهمترین مواردی که باید هنگام مصرف ارده به آنها توجه کنید، اشاره شده است.
- افزایش وزن: ارده کنجد یک ماده بسیار پرکالری و چرب است، حتی اگر چربی آن از نوع غیراشباع و مفید باشد. هر ۱۰۰ گرم ارده میتواند حدود ۶۰۰ کالری انرژی داشته باشد. مصرف روزانه و زیاد ارده، به ویژه زمانی که با شیرینکنندههایی مثل شیره انگور یا عسل ترکیب شود، به راحتی باعث میشود که فرد از میزان کالری روزانه مورد نیاز خود فراتر رود. این مازاد کالری دریافتی، بدون توجه به کیفیت بالای مواد مغذی، مستقیماً به ذخیره چربی در بدن و افزایش وزن ناخواسته منجر میشود.
- مشکلات گوارشی: اگرچه ارده حاوی مقداری فیبر است، اما به دلیل چربی بسیار بالا، مصرف زیاد آن میتواند فرآیند هضم را طولانی و دشوار کند. این چربی زیاد به خصوص برای افرادی که از قبل دارای مشکلات گوارشی مانند سندرم روده تحریکپذیر (IBS) یا سوءهاضمه مزمن هستند، ممکن است باعث احساس سنگینی، نفخ یا حتی در موارد خاص، اسهال شود. همچنین، اگر ارده به خوبی فرآوری نشده باشد، میتواند تحریککننده مخاط روده باشد.
- افزایش جوش و آکنه: ارتباط بین مصرف ارده و آکنه به محتوای بالای چربی امگا-۶ در کنجد باز میگردد. در حالی که این چربیها ضروری هستند، عدم تعادل آنها با امگا-۳ میتواند منجر به افزایش التهاب عمومی در بدن شود. افزایش التهاب، به خصوص در افراد مستعد، میتواند غدد چربی پوست را تحریک کرده و موجب تشدید آکنه، جوشهای زیر پوستی و التهابات پوستی گردد.
- تشدید سنگ کلیه و نقرس: کنجد منبعی از اگزالات است. اگزالات یک ترکیب طبیعی است که در بدن به کلسیم متصل شده و میتواند در تشکیل سنگهای اگزالات کلسیمی در کلیه نقش داشته باشد. افرادی که سابقه سنگ کلیه دارند، باید مصرف ارده را محدود کنند. همچنین، برخی تحقیقات مصرف کنجد را با افزایش سطح اسید اوریک در افراد مستعد نقرس مرتبط دانستهاند، لذا در این بیماران نیز باید با احتیاط مصرف شود.
- تجمع مس در کبد: کنجد یکی از غنیترین منابع گیاهی مس است. در حالی که مس برای سلامت ضروری است، تجمع بیش از حد آن در بدن میتواند مشکلساز باشد. در افراد سالم، بدن مس اضافی را دفع میکند. اما افرادی که به بیماریهای زمینهای مانند بیماری ویلسون (یک اختلال ژنتیکی نادر که مانع از دفع مس توسط کبد میشود) مبتلا هستند، باید از مصرف منابع غنی از مس مانند ارده کنجد کاملاً خودداری کنند تا از آسیب جدی به کبد و سایر اندامها جلوگیری شود.
- حساسیت و آلرژِی: آلرژی به کنجد، که در قالب ارده نیز بروز میکند، یک حساسیت غذایی جدی و نسبتاً شایع است. واکنشهای آلرژیک میتواند از خارش، کهیر و تورم دهان شروع شده و تا آنافیلاکسی (یک واکنش شدید و بالقوه کشنده) پیش برود. افرادی که به دانههای روغنی دیگر حساسیت دارند نیز باید در مصرف ارده احتیاط کنند و در صورت مشاهده هرگونه واکنش غیرطبیعی، مصرف را قطع نمایند.
- بالا رفتن کلسترول: اگرچه چربیهای ارده عمدتاً از نوع سالم (غیراشباع) هستند و میتوانند به کاهش کلسترول بد (LDL) کمک کنند، اما در برخی موارد نادر، اردههای با کیفیت پایین یا فرآوری نامناسب ممکن است حاوی ترکیبات چربی ترانس یا مقادیر بالاتری از چربیهای اشباع باشند. همچنین، مصرف بیش از اندازه هر چربی، حتی چربی سالم، در افراد مستعد بیماریهای قلبی-عروقی و اختلالات چربی خون، میتواند منجر به عدم تعادل در پروفایل لیپیدی و افزایش خطر شود.

مضرات ارده برای دیابت
ارده از محبوب ترین فرآورده های کنجد به شمار می رود. با وجود خواص بسیار این ماده خوراکی برای بدن، مضراتی نیز دارد. در این بخش به بررسی مضرات ارده برای دیابت می پردازیم. افراد دیابتی معمولا در معرض خطر ابتلا به بیماری های قلبی قرار دارند. از جمله عوامل مهمی که بر بروز این دسته از بیماری ها تاثیر منفی می گذارد، مصرف چربی های مضر است. چربی های ناسالم یا اشباع اگر به مقدار زیاد وارد بدن شوند در رگ های قلبی رسوب کرده و احتمال سکته را بالا می برند. این دسته از چربی ها سطح کلسترول خون را افزایش می دهند. ارده به عنوان یک ماده خوراکی بسیار مقوی و انرژی زا دارای چربی اشباع است. اگر هنگام مصرف ارده زیاده روی شود این میزان چربی ناسالم در بدن انباشته می شود و مخصوصا کبد توانایی سوزاندن تمام آن را ندارد. مصرف خارج از حد تعادل این ماده خوراکی برای افراد دیابتی یک زنگ خطر به شمار می رود. اگر این افراد روزانه فعالیت بدنی لازم را نداشته باشند نمی توانند مقدار اضافی این ماده را از بدن دفع کنند و همین امر احتمال تشدید بیماری و ابتلا به سایر بیماری ها را افزایش می دهد. ارده معمولا به همراه یک خوراکی شیرین مثل شیره یا مربا خورده می شود. مصرف بیش از حد این ماده غذایی نه تنها میزان چربی خون را افزایش می دهد بلکه سطح قند خون را هم بالا می برد. این شرایط برای افرادی که دیابت دارند مضر است.

مضرات ارده برای معده
ارده گاهی اوقات به عنوان ملین و مسهل به کار می رود اما به طور کلی ماده ای دیر هضم است. اگر در خوردن این خوراکی مقوی زیاده روی شود در هضم آن اختلال پیش می آید. افرادی که معده و دستگاه گوارش حساس دارند بهتر است هنگام خوردن ارده بیشتر احتیاط کنند. از جمله مضرات ارده برای معده می توان به انسداد معده و اسهال اشاره کرد. این ماده خوراکی بیشتر مناسب افراد سرد مزاج است و اگر در مصرف آن زیاده روی شود یا به همراه غذاهای دیگر خورده شود به معده و سیستم گوارشی آسیب می رساند. برخی افراد توانایی هضم دانه های کنجد و فرآورده های آن مانند ارده را ندارند و بهتر است یا از این خوراکی استفاده نکنند یا میزان مصرف آن را کاهش دهند. از دیگر مضرات ارده می توان التهاب و آسیب روده بزرگ را نام برد. ارده می تواند احتمال ابتلا به سرطان روده را افزایش دهد. خوردن بیش از حد کنجد و فرآورده های آن باعث بروز دیورتیکولیت می شود. بر اساس این مشکل حاد پزشکی، کیسه های دردناکی در دیواره های داخلی روده بزرگ تشکیل می گردد. از نشانه های بارز این بیماری درد شکم و لگن، حساس بودن نقطه بیماری و تب است.
مضرات ارده برای کبد چرب
کبد یکی از بزرگ ترین اندام های داخلی بدن است که در سمت راست شکم قرار دارد. سوخت و ساز مواد مغذی و دفع سموم از جمله مهم ترین و اصلی ترین وظایف این ارگان حیاتی بدن به شمار می رود. خونی که از دستگاه گوارش خارج می شود ابتدا توسط کبد فیلتر می گردد. یکی از شناخته شده ترین بیماری های این قسمت از بدن، کبد چرب است. این بیماری به علت تجمع چربی اضافی در کبد ایجاد می شود. ارده به عنوان یک ماده مغذی و پرکالری حاوی مقادیری چربی سالم و چربی اشباع است. خوردن مقادیر زیاد این ماده خوراکی باعث می شود میزان چربی موجود در خون افزایش یابد. اگر این ماده غذایی بیش از حد نرمال مصرف شود برای برقراری تعادل در بدن باید روزانه حداقل 20 دقیقه تحرک شدید داشت. در صورتی که در طولانی مدت در مصرف ارده زیاده روی شود کبد نمیتواند مقدار اضافی چربی و کالری حاصل از آن را تجزیه کند و بسوزاند. این اتفاق باعث می شود جربی ناسالم در بخش های مختلف بدن مثل شکم، پهلوها و اندام هایی مثل کبد انباشته شود. مشهودترین عارضه مصرف بیش از حد ارده، چاقی است. تجمع چربی در داخل و اطراف کبد یا به اصطلاح کبد چرب، مشکل دیگری است که این چربی های اضافی در بدن ایجاد می کنند. اگر افزایش وزن دارید، کبد شما چرب است یا میزان چربی خون بالا دارید حتما در مصرف ارده حد اعتدال را رعایت کنید.

مضرات ارده و شیره خرما
ارده به تنهایی طعم خوشایندی ندارد و معمولا به همراه یک خوراکی شیرین دیگر مانند شیره و عسل صرف می شود. این دو ماده غذایی در کنار همدیگر انرژی و قند بدن را تامین می کنند. ارده به دلیل طبع گرمی که دارد اگر بیش از اندازه خورده شود باعث ایجاد جوش، خارش و دانه های قرمز رنگ روی پوست صورت و بدن می شود. مقدار زیاد ارده و شیره خرما به علت چربی و قند بالا برای افراد دیابتی ضرر دارد و خطر بیماری های قلبی و سکته را در آن ها افزایش می دهد. اگر افراد در طول روز تحرک کافی جهت سوزاندن این حجم از کالری را نداشته باشند ممکن است در طولانی مدت اضافه وزن پیدا کنند. برخی افراد به ارده یا خرما حساسیت دارند و بعد از مصرف دچار اختلال در هضم یا واکنش های آلرژیک در بدن می شوند. مصرف بالای این دو ماده خوراکی خوشمزه باعث می شود سطح چربی و قند خون بالا رود و مازاد آن در بافت ها و اندام های بدن مثل کبد انباشته شود. مضرات ارده و شیره خرما بر کسانی که مشکلات قلبی و عروقی دارند پوشیده نیست. تجمع چربی اضافی در رگ ها باعث گرفتگی آن ها شده و ریسک حملات قلبی را بالا می برد. ارده غالبا دیر هضم است و زمانی که با شیره خرما میل می شود معده و دستگاه گوارش را تحت فشار قرار می دهد. از دیگر مضرات ارده و شیره خرما می توان به غلیظ شدن صفرا و تشکیل سنگ در کیسه صفرا اشاره کرد. این دو ماده مغذی و سالم اگر به اندازه مصرف شوند نه تنها باعث بروز بیماری و مشکلات نمی شوند بلکه سلامت افراد را بهبود می بخشند.

ارده مایعی غلیظ، نرم، قهوه ای روشن و مقوی است که کمی طعم تلخی دارد و از ساییدن کنجد به دست می آید. این ماده خوراکی هیچ نوع افزودنی ندارد و سرشار از ویتامین، پروتئین، آنتی اکسیدان و کالری است. ارده بیشتر به عنوان صبحانه و در کنار یک ماده شیرین مثل شیره خرما و عسل میل می شود. این ماده غذایی بیشتر مواد مورد نیاز بدن را تامین می کند و جلوی ابتلا به بیماری های قلبی، کلیوی، کبدی، سیستم عصبی و سرطان را می گیرد. اگر در مصرف ارده و شیره تعادل رعایت نشود به برخی اندام های بدن مثل کبد، معده و دستگاه گوارش آسیب می رسد. خوردن بیش از حد ارده برای افرادی که بیماری قلبی یا دیابت دارند نیز مضر است. ما در این مقاله از بکردانه سعی کردیم درمورد مضرات ارده اطلاعات کاملی را در اختیار شما خواننده گرامی قرار دهیم.
مضرات ارده و شیره انگور
ترکیب ارده و شیره انگور یکی از محبوبترین و مقویترین صبحانهها یا میانوعدهها در بسیاری از فرهنگها به شمار میرود. این ترکیب به دلیل طعم شیرین و دلپذیر و همچنین ارزش غذایی بالا طرفداران زیادی دارد. ارده که از کنجد آسیاب شده به دست میآید، سرشار از مواد مغذی مانند پروتئین، فیبر، آهن، منیزیم و کلسیم است. شیره انگور نیز منبع خوبی از قندهای طبیعی، آنتیاکسیدانها و برخی مواد معدنی محسوب میشود. با این حال، مصرف بیرویه آن میتواند مضراتی به همراه داشته باشد.
یکی از مهمترین مضرات مصرف همزمان ارده و شیره انگور، بالا بودن میزان کالری و قند این ترکیب است. هر دوی این مواد غذایی به تنهایی کالری بالایی دارند و ترکیب آنها میتواند منجر به دریافت مقدار زیادی کالری در یک وعده شود. مصرف بیش از حد کالری در طولانیمدت میتواند به افزایش وزن و چاقی منجر شود که خود عامل خطر بسیاری از بیماریهای مزمن مانند دیابت نوع دو، بیماریهای قلبی-عروقی و برخی از انواع سرطانها است. همچنین قند موجود در شیره انگور، به ویژه اگر به مقدار زیاد مصرف شود، میتواند باعث افزایش ناگهانی قند خون شود که برای افراد مبتلا به دیابت یا کسانی که مستعد ابتلا به آن هستند، مضر است.
علاوه بر این، برخی افراد ممکن است به کنجد موجود در ارده حساسیت داشته باشند. علائم حساسیت میتواند شامل خارش، تورم، قرمزی پوست، مشکلات گوارشی و در موارد شدیدتر، تنگی نفس و آنافیلاکسی باشد. همچنین مصرف بیش از حد شیره انگور میتواند باعث مشکلات گوارشی مانند نفخ و اسهال در برخی افراد شود.

مضرات ارده و عسل
ارده و عسل نیز یکی دیگر از ترکیبات مغذی و پرطرفدار است که به دلیل طعم شیرین و خواص مفید عسل مورد استقبال قرار میگیرد. عسل به دلیل داشتن آنتیاکسیدانها، خواص ضدباکتریایی و ضدالتهابی شناخته شده است و در کنار مواد مغذی موجود در ارده میتواند یک ترکیب انرژیبخش و مفید باشد. با این حال مانند ترکیب ارده و شیره انگور، مصرف بیرویه این ترکیب نیز میتواند مضراتی به همراه داشته باشد.
یکی از اصلیترین مضرات ترکیب ارده و عسل، میزان بالای قند و کالری آن است. عسل، اگرچه قند طبیعی است، اما همچنان حاوی مقدار زیادی فروکتوز و گلوکز است. ترکیب آن با ارده که خود کالری نسبتاً بالایی دارد میتواند منجر به دریافت مقدار زیادی کالری و قند در یک وعده شود. مصرف مداوم و بیش از حد این ترکیب میتواند به افزایش وزن، افزایش سطح قند خون و در نتیجه افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع دو و سایر مشکلات متابولیک شود.
آیا ارده چربی خون را بالا میبرد
این باور که ارده به طور مستقیم باعث افزایش چربی خون میشود، یک تصور نادرست است. در واقع، ارده به دلیل داشتن ترکیبات مغذی مفید میتواند به بهبود میزان چربی خون کمک کند. ارده سرشار از چربیهای غیراشباع، به ویژه اسیدهای چرب امگا-۶ و امگا-۹ است. این نوع چربیها به عنوان چربیهای سالم شناخته میشوند و مصرف متعادل آنها میتواند به کاهش سطح کلسترول بد (LDL) و افزایش سطح کلسترول خوب (HDL) در خون کمک کند.

علاوه بر چربیهای غیراشباع، ارده حاوی مقدار قابلتوجهی فیبر است. فیبر موجود در ارده میتواند به کاهش جذب کلسترول در روده کمک کرده و در نتیجه سطح کلسترول خون را تنظیم کند. همچنین ارده منبع خوبی از استرولهای گیاهی است. استرولهای گیاهی ترکیباتی هستند که ساختار مشابهی با کلسترول دارند و میتوانند با جذب کلسترول در روده رقابت کرده و سطح آن را کاهش دهند.
با این حال، نکته مهم در مورد ارده، میزان و نحوه مصرف آن است. اگر ارده به مقدار زیاد و به همراه مواد غذایی پرچرب و پرکالری مصرف شود میتواند به طور غیرمستقیم بر سطح چربی خون تأثیر منفی بگذارد. به عنوان مثال، مصرف بیش از حد ارده به همراه شیره انگور یا عسل، به دلیل کالری بالای این ترکیبات میتواند منجر به افزایش وزن شود. افزایش وزن و چاقی خود یکی از عوامل خطر افزایش سطح کلسترول بد و تریگلیسیرید در خون است؛ بنابراین مصرف متعادل ارده به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل، نه تنها باعث افزایش چربی خون نمیشود، بلکه میتواند به بهبود آن نیز کمک کند.