روغن نباتی از چه چیزی درست می شود؟

معمولا روغن نباتی را از دانه ی گیاهان به دست می آورند که از آن جمله می توان دانه های گیاهان آفتابگردان، کنجد، دانه انگور، خردل، دانه شلغم روغنی، شاهدانه، پنبه، روغن دانه سویا و... را نام برد. دانه ها ماده اولیه تهیه روغن نباتی می باشند که باید در طی مراحلی با افزودن مواد و حرارت دهی عمل آوری شوند. روغن نباتی دارای اسید های چرب ترانس، مواد قلیایی، روغن های اشباع و ... نیز می باشد.

روغن نباتی چگونه درست می شود؟

فرایند تولید روغن نباتی به شرح زیر است:

• تمیز کردن و پخت: در مرحله ی اول دانه ها تحت فرایند مکانیزه شسته شده و تحت فشار پرس و حتی خرد می شوند. این فشار منجر به پخته شدن راحت می شود اما از طرفی شکسته شدن دانه ها باعث تاثیر شرایط محیطی، نور و حرارت روی آن ها می شود که آلودگی ایجاد می کند. سپس دانه ها در دمای مطلوب 120 درجه سانتیگراد پخته می شوند.
• پرس کردن ثانویه: دانه های پخته شده تحت پرس قرار می گیرند که همانند یک چرخ گوشت از سمت دیگر خارج می شوند. روغن تولید شده در این مرحله نیاز به تصفیه دارد، چرا که در دمای بالا با اکسیژن واکنش داده و مواد آلوده در آن ایجاد می شود.
• تصفیه: جهت تصفیه باید روغن را با مواد قلیایی مثل سدیم هیدروکسید مخلوط کرده و سپس جدا کرد. سایر املاح و اسیدهای چرب نیز در این مرحله در طی فرایندی جدا می شوند. رنگ دانه ها نیز در این مرحله در دمای 75 درجه سانتیگراد جدا می شوند.
• بی رنگ سازی و بی بو سازی: رنگدانه های باقی مانده و ذرات آروماتیک در دمای 110 درجه سانتیگراد جداسازی می شوند. بی بو کردن نیز یک فرایند مخرب است که در نبود هوا و تحت فشار در دمای 240 تا 270 درجه سانتیگراد انجام می شود.
• هیدروژنه کردن: این مرحله مخصوص تبدیل روغن های تصفیه شده به روغن جامد می باشد که توسط سایر روغن ها اشباع می شود.

آیا روغن نباتی از نفت درست می شود؟

این تصور که روغن نباتی از مشتقات نفتی مانند پارافین خوراکی تهیه می‌شود، به‌خصوص به دلیل شباهت ظاهری و فرآیندهای پالایش مشابه، در میان برخی افراد وجود دارد. با این حال، باید دانست که این یک باور کاملاً اشتباه است.
روغن نباتی به صورت طبیعی از دانه‌های گیاهانی مانند آفتاب‌گردان، کنجد، سویا و پنبه استخراج می‌شود و از تری‌گلیسریدهای گیاهی تشکیل شده است که برای بدن مفید هستند. استفاده از پارافین یا سایر فرآورده‌های نفتی در تولید روغن‌های خوراکی غیرقانونی است. روغن‌های تهیه شده از نفت خام و مشتقات آن به دلیل بوی خاص و ترکیبات متفاوت، فقط در صنایع غیرخوراکی مانند روان‌کننده‌ها و جلادهنده‌ها کاربرد دارند. اگرچه برخی گزارش‌ها از وجود ناخالصی در روغن‌های نباتی به دلیل تخلفات تولیدی صحبت کرده‌اند، اما به طور کلی این محصولات از نفت ساخته نمی‌شوند.
برخی آزمایش‌های خانگی نیز این باور غلط را تقویت کرده است؛ مثلاً گفته می‌شود اگر روغن در فریزر لایه‌ای سفید رنگ تشکیل دهد، حاوی مواد نفتی است. این در حالی است که کارشناسان تأکید دارند حتی خالص‌ترین روغن‌ها هم در دمای پایین لایه‌ای از اسیدهای چرب اشباع شده را تشکیل می‌دهند که کاملاً طبیعی است و هیچ ارتباطی به مواد نفتی ندارد.

روغن نباتی چیست؟

روغن نباتی که با نام روغن گیاهی نیز شناخته می شود، از گیاهان دریافت می شود. روغن نباتی درواقع تری گلیسریدی است که برای بدن بسیار مفید است و در ذخیره سازی چربی و عایق بندی در برابر ضربه و محافظت از بدن نقش مهمی را ایفا می کند. روغن نباتی در حالت کلی به روغن هایی اطلاق می شود که در دمای معمولی محیط حالت مایع دارند و از این جهت اگر روغن نباتی در دمای اتاق نیز حالت جامد داشته باشد، اغلب به آن چربی گیاهی (نباتی) گفته می شود. روغن نباتی اغلب از دانه های گیاهی استخراج می شود و به سایر اجزای گیاه ها مربوط نمی شود؛ این فرآیند به صورتی است که با استفاده از روش های مکانیکی با کمک روش های شیمیایی با کمک یک حلال و آسیاب روغن، روغن نباتی به دست می آید. پس از آنکه روغن نباتی استخراج شد، با کمک دستگاه های مربوطه تصفیه می شود و همچنین می توان خاصیت های روغن را با توجه به نیاز مصرف کننده تغییر داد. با اینکه کم پیش می آید روغن نباتی جامدگونه داشته باشد، اما اگر بخواهید روغن نباتی جامد مناسب و استانداردی را تهیه کنید، می بایست این موارد به هنگام تولید آن رعایت شده باشد. میزان اسید چرب اشباع شده آن باید کمتر از 25 درصد باشد، همچنین میزان اسید چرب ترانس روغن باید زیر 10 درصد باشد و 10 برابر بودن درصد امگا شش آن نسبت به امگا منفی سه باید رعایت شده باشد.

روغن نباتی جامد از چی درست میشه

روغن نباتی جامد، در اصل روغن گیاهی مایع است که به کمک فرایند هیدروژناسیون به روغن جامد تبدیل می‌شود. این روغن‌ها معمولاً از دانه‌های گیاهانی مانند آفتاب‌گردان، سویا، کلزا، پنبه و دیگر گیاهان استخراج می‌شوند. در فرایند هیدروژناسیون، هیدروژن به روغن مایع افزوده می‌شود که این کار باعث تبدیل اسیدهای چرب غیراشباع به اسیدهای چرب اشباع‌شده می‌شود. این تغییر در ترکیب شیمیایی باعث شده که روغن در دمای اتاق به‌صورت جامد درآید.
در این فرایند، روغن مایع تحت فشار و حرارت قرار می‌گیرد تا هیدروژن به ساختار شیمیایی آن افزوده شود. این کار باعث می‌شود که روغن جامد و پایدار شود. روغن‌های جامد معمولاً در برابر اکسیداسیون مقاوم‌تر هستند و به همین دلیل در بسیاری از فرآورده‌های غذایی به‌ویژه محصولات آماده و بسته‌بندی‌شده استفاده می‌شوند.

با این حال، فرایند هیدروژناسیون ممکن است باعث تولید اسیدهای چرب ترانس شود. اسیدهای چرب ترانس با افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی مرتبط هستند. به همین دلیل، سازمان‌های بهداشتی توصیه می‌کنند که مصرف روغن‌های حاوی اسیدهای چرب ترانس محدود شود؛ بنابراین، هنگام تولید روغن نباتی جامد، رعایت استانداردهای بهداشتی و استفاده از روش‌های بهینه هیدروژناسیون برای کاهش تولید اسیدهای چرب ترانس بسیار مهم است.

روغن گیاهی چیست

روغن گیاهی یا روغن نباتی، تری‌گلیسریدی است که از دانه‌ها، میوه‌ها یا دیگر قسمت‌های گیاهان استخراج می‌شود. این روغن‌ها معمولاً در دمای اتاق مایع هستند و به همین دلیل به آن‌ها روغن‌های مایع گفته می‌شود. در مقابل، روغن‌هایی مانند روغن نارگیل که در دمای اتاق جامد می‌شوند، به‌عنوان چربی‌های گیاهی شناخته می‌شوند. این روغن‌ها حاوی اسیدهای چرب غیراشباع هستند که برای بدن انسان مفید هستند.
روغن‌های گیاهی از نظر خواص تغذیه‌ای غنی هستند و حاوی ویتامین E، امگا ۳ و امگا ۶ هستند. این مواد مغذی به تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش التهاب، بهبود سلامت پوست و مو کمک می‌کنند. مصرف متعادل روغن‌های گیاهی می‌تواند به کاهش سطح کلسترول بد خون و پیشگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی کمک کند. برای استخراج روغن‌های گیاهی از دو روش عمده استفاده می‌شود:
• استخراج مکانیکی (پرس سرد)
• استخراج با حلال
در روش پرس سرد، دانه‌های گیاهان تحت فشار قرار می‌گیرند تا روغن آن‌ها استخراج شود. این روش بدون استفاده از حرارت یا مواد شیمیایی، روغن خالص‌تری تولید می‌کند و برای تهیه روغن‌های ارگانیک و طبیعی به کار می‌رود. در روش استخراج با حلال، معمولاً از هگزان برای استخراج روغن استفاده می‌شود. هگزان پس از استخراج از روغن جدا می‌شود.

انواع مختلف روغن‌های گیاهی شامل روغن آفتاب‌گردان، سویا، کنجد، کلزا و پنبه هستند که هر یک ویژگی‌های خاص خود را دارند. این روغن‌ها می‌توانند برای پخت‌وپز، سرخ‌کردنی‌ها و حتی در صنعت داروسازی و آرایشی کاربرد داشته باشند. در نهایت، انتخاب نوع روغن گیاهی بستگی به نیازهای تغذیه‌ای، روش‌های پخت‌وپز و ترجیحات شخصی دارد. توصیه می‌شود از روغن‌های گیاهی ارگانیک و تصفیه‌نشده برای بهره‌مندی از خواص مفید آن‌ها استفاده کنید و مصرف آن‌ها را در حد متعادل حفظ نمایید.